Poznate ličnosti

1. Stefan Nemanja (1113-1199)– Osnivač srednjovekovne srpske države i dinastije Nemanjića, kasnije kanonizovan kao Sveti Simeon Mirotočivi. Njegov sin, Sveti Sava, postao je prvi arhiepiskop autokefalne Srpske pravoslavne crkve.

2. Sveti Sava (1174-1236) – Prvi srpski arhiepiskop, osnivač Srpske pravoslavne crkve i jedan od najvažnijih kulturnih i duhovnih figura u srpskoj istoriji. Njegovo delo i uticaj na srpsku kulturu i obrazovanje su neprocenjivi.

3. Karađorđe Petrović (1762-1817)– Vođa Prvog srpskog ustanka protiv Osmanskog carstva 1804. godine i osnivač dinastije Karađorđevića. Njegov ustanak postavio je temelje za obnovu srpske države.

4. Miloš Obrenović (1780-1860)– Vođa Drugog srpskog ustanka 1815. godine, koji je doveo do autonomije Srbije unutar Osmanskog carstva. Osnivač dinastije Obrenovića, vladao je kao knez Srbije i imao ključnu ulogu u obnovi srpske države.

5. Nikola Tesla (1856-1943) – Jedan od najpoznatijih naučnika i pronalazača u svetu, Tesla je dao ogroman doprinos razvoju električne energije, radio-tehnologije i mnogih drugih oblasti. Rođen u Smiljanu, tada deo Austrijskog carstva, ali srpskog porekla, Tesla je ponos srpske naučne tradicije.

6. Ivo Andrić (1892-1975) – Jedini srpski dobitnik Nobelove nagrade za književnost, koju je dobio 1961. godine za roman “Na Drini ćuprija”. Njegova dela duboko istražuju istoriju i kulturu Balkana.

7. Vladislav Petković Dis (1880-1917)– Poznati srpski pesnik, jedan od najvažnijih predstavnika srpskog modernizma. Njegova poezija odražava sumorne tonove i pesimizam, a njegovo najpoznatije delo je zbirka “Utopljene duše”.

8. Patrijarh Pavle (1914-2009) – Patrijarh Srpske pravoslavne crkve od 1990. do 2009. godine, poznat po svojoj skromnosti, duhovnoj mudrosti i moralnom autoritetu. U vreme teških političkih i društvenih promena u Srbiji i bivšoj Jugoslaviji, Patrijarh Pavle ostao je simbol vere, mira i jedinstva. Njegove reči i dela inspirisali su mnoge, a ostao je upamćen kao “živi svetac” zbog svog jednostavnog načina života i duboke duhovnosti.

10. Stefan Dušan (1308-1355) – Poznat kao Dušan Silni, bio je jedan od najmoćnijih i najvažnijih vladara u srpskoj istoriji. Kao kralj, a kasnije i car Srbije (1331-1355), proširio je teritoriju Srbije na veći deo Balkana, uključujući Grčku, Albaniju i Makedoniju. Pod njegovom vladavinom, Srbija je postala najmoćnija država na Balkanskom poluostrvu. Dušan je 1346. godine krunisan za cara Srba i Grka, čime je uzdigao Srbiju na nivo carstva. Njegov najveći pravni i kulturni doprinos bio je Zakonik cara Dušana iz 1349. godine, koji je bio jedan od najnaprednijih zakonika u srednjovekovnoj Evropi, obuhvatajući širok spektar društvenih, pravnih i moralnih normi.

11. Vuk Karadžić (1787-1864) – Bio je jedan od najznačajnijih srpskih lingvista, reformatora srpskog jezika i ključna ličnost srpskog kulturnog preporoda. Vuk je reformisao srpsku azbuku, uveo fonetski pravopis sa čuvenim pravilom “Piši kao što govoriš”, i prikupio i objavio veliki broj narodnih pesama, priča i izreka, čime je očuvao i promovisao bogatu srpsku usmenu tradiciju. Njegov rad na standardizaciji srpskog jezika postavio je temelje za moderni srpski književni jezik, a njegovo delo ima ogroman značaj u očuvanju i oblikovanju srpskog nacionalnog identiteta.

12. Kneginja Milica (1335-1405) – Supruga kneza Lazara, vladarka Srbije nakon bitke na Kosovu 1389. godine, poznata po mudrom vođenju države u teškim vremenima. Osnovala je manastir Ljubostinju i bila zaštitnica crkve i duhovnosti u Srbiji.

13. Nadežda Petrović (1873-1915) – Jedna od najvažnijih srpskih slikarki i predstavnica impresionizma. Nadežda Petrović je bila i aktivistkinja, učestvovala kao bolničarka u Balkanskim ratovima i Prvom svetskom ratu, gde je na kraju i preminula od tifusa. Njena umetnička dela imaju značajan uticaj na srpsku modernu umetnost.

14. Milunka Savić (1892-1973) – Najodlikovanija žena borac u Prvom svetskom ratu, poznata po izuzetnoj hrabrosti i vojničkim podvizima. Kao dobrovoljac u srpskoj vojsci, učestvovala je u Balkanskim ratovima i Prvom svetskom ratu, gde je bila više puta ranjavana i odlikovana najvišim vojnim priznanjima.

15. Jelena Anžujska (1236-1314) – Supruga kralja Uroša I i kraljica Srbije, poznata po svojoj pobožnosti, obrazovanju i osnivanju mnogih crkava i manastira, uključujući i manastir Gradac, gde je sahranjena. Jelena je bila veliki zaštitnik pravoslavne vere i kulture u Srbiji.

16. Isidora Sekulić (1877-1958) – Prva žena akademik u Srbiji, književnica, esejistkinja i prevoditeljka. Njeno najpoznatije delo “Pisma iz Norveške” jedno je od klasika srpske književnosti, a njen rad obuhvata filozofske eseje, književnu kritiku i putopise.

17. Desanka Maksimović (1898-1993) – Jedna od najomiljenijih srpskih pesnikinja, poznata po svojim lirskim i emotivnim pesmama koje su deo školskih programa i kulture u Srbiji. Njena poezija, kao i humanistički pristup književnosti, ostavili su dubok utisak na srpsku književnost.